Co to jest kolba stożkowa i do czego służy?

W każdej pracowni laboratoryjnej do sprawnej pracy niezbędne jest uniwersalne wyposażenie. Spośród nich ważną rolę odgrywa kolba stożkowa inaczej zwana kolbą Erlenmeyera lub zwyczajowo erlenmajerką, której nazwa pochodzi od chemika niemieckiego pochodzenia – Emila Erlenmeyera.

Kolby stożkowe charakteryzują się szerokim zakresem zastosowań – są niezbędne do przeprowadzania wielu procesów laboratoryjnych oraz doświadczeń chemicznych. Specyficzna budowa – skośne boki oraz wąska szyja kolby umożliwia mieszanie zawartości naczynia poprzez wirowanie bez ryzyka rozlania, dzięki czemu kolby te doskonale nadają się do miareczkowania. Podczas tej analizy kolbę Erlenmeyera umieszcza się pod biuretą oraz dodaje się rozpuszczalnik ze wskaźnikiem. Cechy te sprawiają również, że kolba może być wykorzystywana także do podgrzewania płynów. Gorąca para skrapla się w górnej części kolby, co zmniejsza utratę rozpuszczalnika.

Kolby Erlenmeyera są także odpowiednie do rekrystalizacji. Próbkę do oczyszczenia ogrzewa się do momentu wrzenia i dodaje wystarczającą ilość rozpuszczalnika do całkowitego rozpuszczenia. Kolba odbiorcza jest wypełniona niewielką ilością rozpuszczalnika i ogrzana do wrzenia. Gorący roztwór sączy się przez karbowaną bibułę filtracyjną do kolby odbiorczej. Gorące opary wrzącego rozpuszczalnika utrzymują ciepło w lejku filtra, unikając przedwczesnej krystalizacji.

Kolby Erlenmeyera są również stosowane w mikrobiologii do przygotowywania kultur bakteryjnych . Naczynia stosowane w hodowli komórkowej są sterylizowane i mogą zawierać wentylowane zamknięcia w celu zwiększenia wymiany gazowej podczas inkubacji i wstrząsania.

Istnieją dwa rodzaje kolb stożkowych: kolby ze szlifem oraz pozbawione szlifu. Szlifowane kolby Erlenmeyera stosuje się w celu przyłączenia do oprzyrządowania. Przymocowanie za pomocą szlifu jest nietrwałym, ale szczelnym rozwiązaniem w pracowni laboratoryjnej. Górna część szyjki zostaje wygładzona za pomocą pasty polerskiej. Dzięki zastosowaniu szlifu kolby stożkowe można zamknąć za pomocą szklanego korka. Takie rozwiązanie gwarantuje wyższą szczelność niż zastosowanie korków gumowych.

Podobnie jak zlewki, kolby Erlenmeyera zwykle nie są odpowiednie do wykonywania dokładnych pomiarów objętościowych. Ich wytłoczone objętości są przybliżone z dokładnością około 5% i mogą stanowić jedynie orientacyjny pomiar. W zależności od zastosowania mogą być wykonane ze szkła lub tworzywa sztucznego, w szerokim zakresie objętości. Kolby bez szlifu są zdecydowanie tańszą alternatywą. Do takiej kolby nie można przyłączyć aparatury ani szczelnie jej zamknąć. Jest to szklany sprzęt laboratoryjny przeznaczony do prostych badań i eksperymentów.

Kolby stożkowe to naczynia uniwersalne, łatwe w utrzymaniu czystości, oraz wystarczająco wytrzymałe aby bezpiecznie z nich korzystać. Dzięki ich wielofunkcyjności to podstawowy i niezawodny element którego nie może zabraknąć w każdym laboratorium.

27. Październik 2019