Dieta dla cukrzyka: układanie diety o niskim indeksie glikemicznym

Odpowiednio zbilansowana dieta pozwala utrzymać stężenie cukru we krwi na odpowiednim poziomie. Spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym wpływa nie tylko na zmniejszenie poziomu cukru we krwi, ale również na obniżenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów i utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego. Dzięki stosowaniu właściwej diety można także osiągnąć i utrzymać prawidłową masę ciała.

Dieta dla cukrzyka – co powinna zawierać?

W diecie dla diabetyka kluczową rolę odgrywa odpowiedni jadłospis. Powinien on zawierać wszystkie niezbędne substancje, czyli białka, cukry, węglowodany, minerały i witaminy. Należy ograniczyć spożycie produktów zawierających cukry proste (więc owoce, miód, soki owocowe i słodycze) na rzecz cukrów złożonych, a więc warzyw zawierających błonnik, wyrobów mącznych z pełnego przemiału, kasz, brązowego ryżu itp. Błonnik wpływa korzystnie na perystaltykę jelit i spowalnia wchłanianie glukozy.

Należy ponadto unikać potraw smażonych – ich spożycie podnosi poziom cukru we krwi nawet do kilku godzin po posiłku.

Co to jest indeks glikemiczny (IG)?

Indeks glikemiczny jest miarą szybkości trawienia danego produktu i jego zdolności do podwyższania poziomu cukru we krwi. Im wolniej dany produkt ulega rozpadowi, tym niższa jest wartość jego indeksu. Dla czystej glukozy indeks glikemiczny wynosi 100.

Produkty o niskim IG

Produkty o niskim IG w niewielkim stopniu podnoszą poziom cukru we krwi, dlatego diabetycy mogą je spożywać między posiłkami. Do produktów o zerowej wartości IG należą np.: jajka, masło, ser żółty, oleje, drób, mięso, ryby. Niską wartość IG posiadają:

• sałata (10),
• papryka, kapusta, ogórek, pomidor, pieczarki, por, rzodkiewka, orzechy, migdały (15),
• surowa marchew (16),
• gorzka czekolada, wiśnie (22),
• grapefruit (25),
• chudy twaróg (30),
• jabłka, gruszki (38),
• truskawki (40),
• pomarańcze (42),
• groszek zielony (48),
• chleb żytni razowy (50),
• kasza gryczana (54),
• kukurydza konserwowa i ryż brązowy gotowany (55).

Zasady diety

Dieta cukrzycowa opiera się na następujących zasadach:

• należy spożywać 5-6 posiłków w ciągu dnia w małych ilościach,
• posiłki spożywamy o stałych porach, ostatni nie później niż o godzinie 18,
• trzeba wybierać pokarmy jak najmniej przetworzone,
• warto spożywać potrawy o niskim indeksie glikemicznym,
• należy unikać tłustej wieprzowiny, mięsa gęsi, kaczki oraz podrobów, tłuszczu palmowego i kokosowego,
• produkty mączne powinny być spożywane z dużą ilością świeżych warzyw,
• zaleca się ograniczenie spożycia soli, do jednej łyżeczki w ciągu dnia.

Najczęstsze błędy popełniane w żywieniu cukrzyków

Do najczęstszych błędów popełnianych w żywieniu diabetyków należą:

• nieregularne posiłki lub pomijanie niektórych z nich – wywołuje to niepotrzebne zmiany stężenia glukozy we krwi,
• unikanie pokarmów zawierających węglowodany, ponieważ stanowią one główne źródło energii dla organizmu (w tym dla układu nerwowego i mięśniowego),
• wykluczenie z diety owoców. Owoce zawierają błonnik oraz cenne witaminy (C, E, beta-karoten), flawonoidy, foliany, potas itd. Dlatego nie należy ich unikać, ale ograniczyć ich spożycie w ciągu dnia do 250-300 g, dodając w małych ilościach do surówek warzywnych,
• zbyt mała ilość spożywanych warzyw, ponieważ stanowią one źródło błonnika, witamin oraz cennych minerałów, zawierają mało kalorii i węglowodanów. Powinny być elementem każdego głównego posiłku, mogą też stanowić przekąskę między posiłkami,
• używanie soli i tłuszczów zwierzęcych, ponieważ podnoszą ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu.

Dieta dla diabetyka

Menu cukrzyka powinno zawierać w ograniczonych ilościach: chleb żytni, graham, razowy oraz kasze i płatki zbożowe. Dodatkiem do pieczywa mogą być chude sery, pasty z warzyw, jajka, ryby, polędwica. Na obiad najlepiej spożywać mięso z indyka, kurczaka, królika oraz cielęcinę, koniecznie z dodatkiem warzyw. Powinno się ograniczyć spożycie masła i smalcu. Do smażenia należy używać oleju o wysokim punkcie dymienia. Do sałatek i surówek warto dodawać olej z pierwszego tłoczenia, najlepiej oliwę z oliwek. Do picia trzeba wybierać herbaty zielone, czarne, czerwone i ziołowe, wody mineralne i soki warzywne, np. sok pomidorowy. Dzień cukrzyka powinien zaczynać się od pierwszego śniadania, spożywanego nie później, niż po godzinie po przebudzeniu. Następne posiłki (5-6 w ciągu dnia) należy spożywać co 2-3 godziny, w małych ilościach. Błędem jest jedzenie rzadko, ale dużo.

Przykładowe menu dla diabetyka

• I śniadanie – płatki owsiane z mlekiem lub musli,
• II śniadanie – sałatka jarzynowa, plasterek chudej szynki,
• Obiad – zupa krem z brokułów, pierś z kurczaka, fasolka szparagowa, 2-3 ziemniaki,
• Podwieczorek – jabłko, pomarańcza lub gruszka,
• Kolacja – bułka graham z masłem i liściem sałaty, jajko na miękko.

Wielu osobom stosującym prawidłową dietę udaje się wydłużyć czas leczenia cukrzycy za pomocą tabletek, czy obniżyć dawkę insuliny, a nawet odstawić leki na cukrzycę.

22. Listopad 2020