Elektrody – bez nich nie istnieje EKG

Gdyby chcieć w najprostszych słowach opisać co to jest EKG, to można pokusić się o stwierdzenie, że to urządzenie, które rejestruje impulsy elektryczne naszego serca, ich siłę i zmienność, a pokazuje je w postaci krzywej. Gdyby chcieć opisać działanie EKG w bardziej fachowy, ale też zrozumiały sposób, to trzeba wyjść od koncepcji Einthovena i jego trzech założeń. Zakładał on, że serce jest prostym generatorem energii elektrycznej, dzięki temu, że jest swoistym dipolem, czyli układem dwóch przeciwległych biegunów. Twierdził też, że geometryczność tkanek, pośród których znajduje się serce, pozwala na ciągłe, identyczne warunki przewodzenia. A dodatkowo zauważył, że zakończenie lewej nogi człowieka i dwa miejsca gdzie przedramię łączy się z tułowiem, tworzą razem trójkąt równoboczny, co obrazuje trzy dwubiegunowe odprowadzenia, przy czym serce znajduje się dokładnie pośrodku. W tym właśnie obszarze EKG miało odczytywać zmiany potencjału elektrycznego generowanego przez serce. Jest on mierzony na powierzchni ciała, przynajmniej w najczęściej stosowanej formie badania.

Najważniejsze części elektrokardiogramu to galwanometr oraz elektrody. Bez nich nie istnieje cała idea badania EKG. Elektrody zamontowane na ciele pacjenta w różnych punktach, a połączone z galwanometrem tworzą swoisty obwód elektryczny, nazywany odprowadzeniami. Kiedy płynie tam prąd od wyższego do niższego napięcia, galwanometr dostaje impuls i jego ramię wychyla się, rysując krzywą elektrokardiograficzną.

Aby odczyt był prawidłowy, należy zapewnić pacjentowi przede wszystkim całkowitą izolację od niepotrzebnych zewnętrznych impulsów. Pacjent powinien być ogrzany, a pomieszczenie suche, ciepłe oraz ciche. Wszystko po to, aby na powierzchni ciała, skąd są zczytywane przez elektrody impulsy elektryczne, nie powstawało drżenie mięśniowe dające potem fałszywe odczyty. Pacjent powinien leżeć na wznak, z rozstawionymi kończynami górnymi i dolnymi, aby nie było kontaktu rąk z tułowiem, a nóg ze sobą nawzajem. Obecnie do badania EKG wykorzystuje się dwa rodzaje elektrod, gruszkowe i klipsowe. Każda z nich ma inny kolor dla odróżnienia ich w czasie mocowania.

Zwykle umieszcza się je na kostkach nóg, na nadgarstkach oraz w okolicy serca. Stosowane obecnie elektrody doskonale przewodzą impulsy, jednak, aby im ułatwić pracę, pielęgniarka musi odtłuścić miejsca, gdzie będą montowane. Aby zwiększyć przewodzenie używa się specjalnych żeli do EKG lub po prostu wacików nasączonych solą fizjologiczną lub wodą, podłożonych pod elektrody. Całe badanie, jak i same elektrody są dla pacjentów całkowicie bezpieczne, bowiem prąd płynie tutaj od pacjenta do aparatu, a nie odwrotnie, więc porażenie prądem jest wykluczone.

Autor:

dystrybutor sprzętu Aspel kredos.pl.

09. Marzec 2015