Jak powstaje cukrzyca typu 1.?
Przyczyny cukrzycy typu 1. obejmują nieprawidłowe działanie układu odpornościowego. Jest to tzw. choroba autoimmunologiczna, która polega na niszczeniu zdrowych komórek produkujących insulinę. Ten hormon odpowiada za regulację stężenia glukozy we krwi.
Cukrzyca typu 1. – choroba autoimmunologiczna
Cukrzyca typu 1. to choroba autoimmunologiczna. Jej przyczyną jest nieodpowiednie działanie układu odpornościowego. Niszczy on bowiem wyspy Langerhansa – komórki, które produkują insulinę w trzustce. To insulina jest odpowiedzialna za regulowanie poziomu cukru we krwi. Jeśli jest jej zbyt mało, stężenie glukozy jest wysokie, a wtedy rozwija się cukrzyca. Chorobę diagnozuje się, kiedy zniszczone zostanie około 90% komórek Langerhansa. Mają na to wpływ dwa procesy: odpowiedź komórkowa oraz humoralna.
Odpowiedź komórkowa w cukrzycy typu 1.
Odpowiedź komórkowa obejmuje tzw. apoptozę. Jej działanie polega na usuwaniu uszkodzonych lub zużytych komórek z organizmu. Ten proces jest zdominowany przez limfocyty cytotoksyczne (limfocyty Tc). Zdarza się, że są zaprogramowane w błędny sposób. Wtedy niszczą zdrowe komórki, które produkują insulinę. Czasami zdarza się, że źle działające limfocyty Tc są naprawiane i przestają usuwać użyteczne komórki. Tak nie dzieje się jednak w przypadku cukrzycy typu 1. Mechanizm funkcjonowania tego procesu nie został dotychczas wyjaśniony.
Powstanie cukrzycy typu 1. – odpowiedź humoralna
U cukrzyków wykrywane są przeciwciała działające na niekorzyść antygenów wysp trzustkowych. Mogą się pojawić nawet na kilka lat przed dającymi się zauważyć objawami choroby. Są to tzw. autoprzeciwciała cukrzycowe, które wchodzą w skład odpowiedzi humoralnej odpowiedzialnej za procesy autoimmunologiczne. Rozpoznaje się kilka rodzajów przeciwciał:
- przeciwwyspowe, które występują u blisko 80% chorych na cukrzycę typu 1., ryzyko rozwinięcia się choroby jest zależne od wieku osoby, u której przeciwciała się pojawiły oraz od ich liczby;
- przeciwinsulinowe – znajdują się u 50% diabetyków; zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia choroby aż dwukrotnie;
- przeciwciała przeciwko dekarboksylazie kwasy glutaminowego – przeciw nim skierowana jest odpowiedź układu immunologicznego;
- przeciwciała przeciwko białkowej fosfatazie tyrozynowej obecne u 70% chorych; pojawiają się niedługo przed zaistnieniem pierwszych objawów choroby.
Inne przyczyny cukrzycy typu 1.
Cukrzyca typu 1. może pojawić się również u osób, które chorowały na świnkę, cytomegalię lub różyczkę. Choroba rozwija się u tych, którzy spożywają białko mleka krowiego oraz na skutek używania niektórych substancji chemicznych.