Kleszcze – prawdziwe zagrożenie czy medialny mit?
Co roku na wiosnę w mediach zaczyna się istne bombardowanie na temat kleszczy. W telewizji, prasie i Internecie możemy poznać przeróżne, mniej lub bardziej przerażające, jak również – niestety – mniej lub bardziej prawdziwe fakty związane z tymi mało lubianymi pajęczakami.
Czy jest się czego bać? Czy kleszcze stanowią realne zagrożenie?
Czym są kleszcze
Na początku wyjaśnijmy, czym tak naprawdę są kleszcze. To pasożyty, zaliczane do gromady pajęczaków (podgromada roztocza). Istieje kilkaset gatunków kleszczy, z czego w Polsce występuje około 20.
Jak rozpoznać kleszcza?
Czasami trudno jednoznacznie rozpoznać kleszcza. Przede wszystkim dlatego, że występują one trzech postaciach – larw, nifm i postaci dorosłej. Ponadto, kleszcze po „napiciu się” krwi ofiary zwiększają się kilkukrotnie.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości przy rozpoznaniu kleszcza, lepiej zgłośmy się do lekarza.
Gdzie można „złapać” kleszcza?
Kleszcze występują w całej Polsce, choć ich liczebność w poszczególnych rejonach może się znacząco różnić. Obszar ich bytowania to przede wszystkim łąki, tereny trawiaste oraz o dużych nasadzeniach krzewiastych. W praktyce kleszcze można spotkać niemalże wszędzie tam, gdzie mogą one trafić na żywiciela – zarówno w miejskim parku, w lesie, jak i w rezerwatach przyrody.
Należy w tym momencie jednoznacznie rozwiać najpopularniejszy mit o kleszczach. Otóż nie skaczą one na swoje ofiary z drzew. Najczęściej przebywają w trawach lub na krzewach. Znajdujemy je „wbite” w skórę głowy, ponieważ wędrują po żywicielu w poszukiwaniu dobrze ukrwionego miejsca.
W polskim klimacie na kleszcze można trafić od marca do października, a nawet listopada.
Jak wyciągnąć kleszcza?
Wyciąganie kleszcza nie jest łatwe. Należy uważać, aby go nie rozerwać lub nie zmiażdżyć. Zwiększamy wtedy ryzyko zakażenia chorobą odkleszczową.
Prawidłowo powinno się usuwać kleszcza za pomocą pęsety. Należy złapać go jak najbliżej skóry i usunąć do w sposób delikatny, ale zdecydowany. Nie wykręcać, nie zgniatać. Po wyciągnięciu kleszcza warto przetrzeć miejsce ukąszenia spirytusem lub wodą utlenioną.
W razie obaw lub wątpliwości lepiej pozostawić wyrwanie kleszcza fachowcom – pięlegniarka lub lekarz poradzą sobie z tym bez problemu.
Choroby odkleszczowe
W Polsce kleszcze odpowiedzialne są za rozprzestrzenianie dwóch chorób: boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Obie są groźne dla zdrowia, a nawet życia człowieka.
Borelioza to choroba bakteryjna, wielonarządowa, bywa niezwykle trudna do jednoznacznego rozpoznania i leczenia. Nie istnieje szczepionka przeciwko niej. Boreliozę leczymy antybiotykami.
Kleszczowe zapalenie mózgu to choroba wirusowa. Jest łatwiejsza do zdiagnozowania. Zwykle przebiega w miarę łgodnie, ale nieleczona może zagrażać życiu chorego. Na rynku są dostępne szczepionki.
Czy kleszcze stanowią realne zagrożenie?
Po panicznych materiałach w mediach na temat kleszczy można by w zasadzie zarzucić pomysły spacerów po lasach, parkach i łąkach. Lepiej byłoby też zapomnieć o wakacjach (żegnajcie Mazury!) i w ogóle wychodzeniu z domu…
Bez przesady! Kleszcze stanowią realne zagrożenie, ale nie należy go wyolbrzymiać. Z reguły wystarczy odpowiednia profilaktyka (stosowanie repelentów, odpowiedni ubiór, sprawdzanie ubrania i ciała po wizycie w lesie) oraz odpowiednie działanie w razie ukąszenia przez kleszcza.
Pamiętajmy, ze względu na własne zdrowie i spokój ducha, w razie ukąszenia przez kleszcza warto skonsultować się z lekarzem. Po obserwacji objawów (charakterystyczny rumień itd.) będzie on w stanie zapisać odpowiednie leczenie.