Państwowy Egzamin Specjalizacyjny – PES
Wykonywanie zawodu lekarza specjalisty jest możliwe wyłącznie po ukończeniu szkolenia zakończonego Państwowym Egzaminem Specjalizacyjnym (w skrócie PES). Ze względu na wysoki stopień trudności egzaminu na pozytywny wynik mogą liczyć jedynie te osoby, które poświęciły mnóstwo czasu na przygotowania.
Absolwent medycyny, który zdał tzw. LEK (czyli Lekarski Egzamin Końcowy; w przypadku lekarzy dentystów – Lekarsko-Dentystyczny Egzamin Końcowy) może ubiegać się o przyjęcie na szkolenie z wybranej przez siebie specjalizacji. Jeśli postępowanie kwalifikacyjne zakończy się pomyślnie, lekarz otrzymuje status rezydenta i rozpoczyna długie przygotowania do egzaminu specjalizacyjnego.
Rezydentura początkiem drogi do PES
Uzyskanie pozytywnego wyniku z Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego to przepustka umożliwiająca wykonywanie zawodu lekarza specjalisty. Warto jednak pamiętać, że przystąpienie do egzaminu jest możliwe dopiero po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego, nazywanego powszechnie rezydenturą.
Na czym polega i jakie są w jej przypadku warunki postępowania kwalifikacyjnego? Lekarz, który chce odbyć szkolenie specjalizacyjne w wybranej przez siebie specjalności, musi spełnić dwa podstawowe warunki: zdać Lekarski Egzamin Państwowy (na poziomie, który umożliwi mu dostanie się na daną specjalizację) oraz odbyć przynajmniej roczny staż podyplomowy. Kandydat powinien mieć na uwadze fakt, że jednocześnie może realizować tylko jedną specjalizację. Obecnie lekarz może wybierać spośród ponad czterdziestu specjalizacji (takich jak chociażby pediatria, psychiatria, anestezjologia, ale i znacznie mniej popularnych – telerehabilitacji czy medycyny transportu).
Szkolenie odbywa się pod nadzorem kierownika specjalizacji, który stale monitoruje postępy podopiecznego. Co ważne, lekarz rezydent wykonuje wszystkie czynności właściwe lekarzowi specjaliście, co ma na celu praktyczną naukę zawodu przez rezydenta. Czas trwania szkolenia jest różny dla każdej specjalizacji, jednak na ogół trwa od 4 do 10 lat.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny – procedury
Jak wyglądają procedury w przypadku Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego, dzięki któremu można ocenić, jaką wiedzę i umiejętności nabył lekarz, który przeszedł szkolenie specjalizacyjne?
Egzamin odbywa się dwa razy w roku (w sesji wiosennej i jesiennej) i składa się z dwóch etapów – pisemnego i ustnego. Sesja wiosenna trwa zawsze od 1 marca do końca kwietnia, natomiast jesienna – od 1 października do końca listopada.
Organizacją zajmuje się specjalna jednostka powołana przez Ministra Zdrowia – jest to Centrum Egzaminów Medycznych, z kolei sam PES jest przeprowadzany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną. W jej skład wchodzą nie tylko lekarze właściwi dla danej specjalności (lub lekarze specjalizujący się w pokrewnej dziedzinie, jeśli chodzi o rzadko wybierany kierunek), ale także przedstawiciele konsultanta krajowego i towarzystw naukowych zajmujących się daną specjalizacją. W komisji znajdują się również przedstawiciele Naczelnej Rady Lekarskiej.
Warunki przystąpienia do PES
Lekarz, który chce przystąpić do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego musi najpierw złożyć do odpowiedniego wojewody komplet niezbędnych dokumentów – chodzi o zaświadczenie wystawione przez kierownika specjalizacji, który potwierdza tym samym zrealizowanie przez kandydata całego programu szkolenia. Dokumenty powinny zostać złożone w jednym z dwóch terminów – albo do dnia 31 lipca (jeśli kandydat chce zdawać egzamin w sesji jesiennej) lub do 31 grudnia (jeśli w sesji wiosennej). Świadectwo jest następnie sprawdzane przez wojewodę pod względem formalnym; jeśli nie zostanie wykryty żaden błąd, dokumenty są przekazywane do CEM.
Oprócz dostarczenia odpowiednich dokumentów kandydat ma obowiązek złożyć wniosek o przystąpienie do egzaminu. Wzór znajdzie na stronie internetowej Centrum Egzaminów Medycznych – wystarczy, że wydrukuje go i własnoręcznie podpisze, a następnie dostarczy do właściwego wojewody.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny, czyli prawdziwe wyzwanie dla każdego lekarza
PES jest niezwykle trudnym egzaminem, który zdaje około 70% kandydatów – wbrew pozorom nie jest to dużo, szczególnie jeśli uwzględni się ilość czasu na przygotowania (szkolenie specjalizacyjne trwa przynajmniej kilka lat).
Arkusz części testowej Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego składa się ze 120 pytań; każde z nich ma aż 5 wariantów odpowiedzi. Zaliczenie tej części egzaminu jest możliwe w przypadku uzyskania 60% maksymalnej liczby punktów. Mniejsza liczba punktów oznacza konieczność powtórnego przystąpienia do testu.
Jak lekarze przygotowują się do jednego z najważniejszych egzaminów w swoim życiu? Oprócz wiedzy, którą przyswajają na szkoleniu, niezbędne są liczne powtórki – najlepszym sposobem jest rozwiązywanie testów z poprzednich lat (oczywiście z zakresu wybranej specjalizacji). Taką możliwość oferuje na przykład portal egzaminylekarskie.pl – na stronie (https://www.egzaminylekarskie.pl/testy/doctor-medicine) udostępnione są testy złożone z pytań, które padły już na poprzednich Państwowych Egzaminach Specjalizacyjnych.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny: odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania
- Do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego może przystąpić lekarz, który odbył szkolenie specjalizacyjne (co potwierdzi kierownik specjalizacji) oraz złoży wymagane dokumenty do właściwego wojewody.
- PES składa się z części pisemnej i ustnej. Część pisemna to zestaw 120 pytań; każde z nich ma 5 wariantów odpowiedzi. Uzyskanie 60% maksymalnej liczby punktów możliwych do zdobycia jest równoznaczne z zaliczeniem tej części egzaminu.
- PES zdaje około 70% osób przystępujących do egzaminu. Nie jest to wysoki wynik, szczególnie uwzględniając fakt, że lekarze przygotowują się do niego całymi latami. Okazuje się, że zdanie PES nie jest możliwe bez wielogodzinnych powtórek i rozwiązywania testów z danej dziedziny. Znalezienie odpowiednio przygotowanych arkuszy nie zawsze jest jednak proste; gotowe zestawy oferuje portal www.egzaminylekarskie.pl. Testy, które zostały zamieszczone na stronie, zostały stworzone w oparciu o pytania z wcześniejszych lat.