Zrosty pooperacyjne. Czy są niebezpieczne?
Zrosty mogą powstać w wyniku każdej operacji. Jest to bowiem nieprawidłowe zabliźnienie tkanek powstałe w wyniku przerwania ich ciągłości. Można powiedzieć, że przy rozległych operacjach są one nieuniknione. Są one bowiem wykonywane metodą laparotomii. Dostanie się do narządu wymaga otwarcia powłok brzusznych, a także przerwania bariery otrzewnowej. Otrzewna to cienka błona, która zapobiega ocieraniu się narządów o siebie, a także chroniąca je przed czynnikami zewnętrznymi, np. uderzeniem. Oczywiście łatwo może ulec przerwaniu, co powoduje powstanie skrzepliny i tworzenie się zbliznowacenia, które wpływa negatywnie na funkcjonowanie narządu. Aby temu zapobiec lekarz w czasie operacji może zastosować barierę fizyczną w postaci leków przeciwzrostowych.
Profilaktyka przeciwzrostowa – co warto wiedzieć?
W przebiegu operacji lekarz może wykonać tzw. barierę fizyczną oddzielającą gojący się narząd od przerwanej otrzewnej. Jest tutaj kilka możliwości. Stosowane są żele z kwasem hialuronowym podawane dootrzewnowo. Tworzą one powłokę oddzielającą, a jednocześnie nie powodują zaburzenia gojenia się rany. Kwas hialuronowy wchłania się w okresie 4 tygodni, zatem jest to działanie nieinwazyjne. Lekarz ma również do dyspozycji stosowanie barier, które muszą być potem usunięte podczas następnego zabiegu. Z racji ponownego naruszenia tkanek jest to raczej gorsza metoda niż leki przeciwzrostowe wchłanialne. Spośród innych metod lekarz ma do wyboru błonę chirurgiczną z Gore-Texu bądź folię fibrynową. Ta ostatnia ulega wchłanianiu. Stosowanie profiilaktyki przeciwzrostowej nie jest obligatoryjne, gdyż takie działanie nie jest refundowane przez NFZ. Zatem, jeśli pacjent jest operowany w państwowym szpitalu za leki przeciwzrostowe musi zapłacić z własnej kieszeni, dodatkowo muszą być one zarejestrowane przed zabiegiem.
Zrosty pooperacyjne w przebiegu chirurgii ginekologicznej i ich konsekwencje
Zabiegi chirurgii ginekologicznej w dużej mierze przeprowadzane są laparoskopowo. Mimo wszystko przy usuwaniu endometriozy, torbieli czy guzków na macicy jest duże ryzyko powstania zrostów. Dlatego w tych przypadkach profilaktyka przeciwzrostowa powinna być stosowana obligatoryjnie. Zrosty przyjmują formę błoniasto-włóknistą i mają wpływ na funkcjonowanie narządów rodnych. Mogą zaburzyć całkowicie owulację. Prowadzą do niepłodności. Duże ryzyko ich powstania istnieje w przypadku cesarskiego cięcia, a także usunięcia ciąży pozamacicznej. Jeśli kobieta chce mieć jeszcze dzieci, to koniecznie powinna zainwestować w leki przeciwzrostowe. Powstanie dużych zrostów wydłuża kolejne operacje i zwiększa ryzyko powstawania powikłań. Przede wszystkim powstałe zrosty mogą nie dawać żadnych objawów nawet przez 10 lat. Mogą się jednak pojawić dolegliwości bólowe wskazujące na dysfunkcję narządu rodnego, który poddawany był operacji.
Przy jakich zabiegach istnieje duże ryzyko powstawania zrostów?
Oczywiście zrosty mogą pojawić się również w przebiegu innych zabiegów operacyjnych niż te związane z kobiecymi narządami rodnymi. Bardzo duże prawdopodobieństwo ich powstania istnieje w przypadku operacji wyrostka robaczkowego albo resekcji jelit. Niemniej jednak zrosty mogą pojawić się w obrębie każdego operowanego narządu. Pacjenci często nieświadomi są, że zrosty mogą prowadzić do dysfunkcji i powikłań, dlatego tak ważna jest edukacja.
Niedrożność jelit, czyli zagrożenie życia w wyniku zrostów pooperacyjnych
Najpoważniejszą konsekwencją powstania zrostów pooperacyjnych może być niedrożność jelit. Jeśli występuje ona na pewnym odcinku pacjent zostaje poddany kolejnej operacji, niesie ona jednak ze sobą poważne ryzyko, w przypadku powstania kolejnych zrostów. Najpierw jednak konieczne jest stwierdzenie, w którym miejscu jelito jest niedrożne. W tym celu wykonuje się tomografię lub RTG z kontrastem. Leczenie zrostów polega na zastosowaniu adhezjolizy chirurgicznej, czyli ich operacyjnemu usunięciu, możliwie najmniej inwazyjną metodą.
Należy zdawać sobie sprawę, że zrosty pooperacyjne mogą być bardzo groźne. Profilaktyka przeciwzrostowa może zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym, dlatego jeśli Cię na nią stać, a masz zaplanowany zabieg operacyjny, to zdecydowanie musisz w nią zainwestować.