Diagnostyka POChP – wszystko, co trzeba o niej wiedzieć

Z uwagi na częstość występowania w populacji POChP jest uznawana za chorobę cywilizacyjną. Szacuje się, że na całym świecie choruje na nią około 380 milionów ludzi. Według klasyfikacji WHO jest to trzecia najczęstsza przyczyna śmierci. I choć Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc nie można wyleczyć, to poddaje się ona profilaktyce i terapii mającej na celu złagodzenie objawów, poprawę jakości życia chorego oraz umożliwienie mu samodzielnego, normalnego funkcjonowania. Szansę na to znacząco zwiększa rozwinięta diagnostyka POChP. Na czym ona dokładnie polega?

Badanie spirometryczne – najważniejszy etap diagnostyki POChP

Spirometria jest podstawowym badaniem wykorzystywanym w diagnostyce Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. Najczęściej kieruje się na nią osoby po 40. roku życia, które palą lub paliły papierosy i zgłosiły lekarzowi pierwszego kontaktu charakterystyczne objawy mogące wskazywać na POChP. Tymi objawami są przede wszystkim:

• przewlekły kaszel,
• wykrztuszanie plwociny, szczególnie nasilające się po przebudzeniu,
• duszność (na późniejszym etapie rozwoju choroby),
• obniżona tolerancja wysiłkowa.

Lekarz może również skierować pacjenta na spirometrię, jeśli podczas badania stetoskopem usłyszy w płucach furczenia, rzężenia suche lub wilgotne, a dodatkowo pacjent znajduje się w grupie ryzyka POChP. Tworzą ją nie tylko palacze, ale też każda osoba po 40. roku życia, która uskarża się na przewlekły kaszel i skąpe odkrztuszanie oraz jest narażona na czynniki wywołujące zmiany w płucach – szkodliwe gazy i pyły (np. górnicy, hutnicy, pracownicy budowlani, operatorzy maszyn, rolnicy itp.).

Badanie spirometryczne ma na celu m.in. określenie wskaźnika FEV1 – wyraża on objętość powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu. Spirometria pozwala również określić wskaźnik FVC (natężonej pojemności życiowej płuc).

Wyniki badania są następnie analizowane przez lekarza, który może stwierdzić u pacjenta utrwaloną obturację, czyli trwałe zwężenie oskrzeli, co może wskazywać właśnie na Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc. Niejednoznaczny wynik będzie natomiast podstawą do pogłębienia diagnostyki POChP o dodatkowe badania.

Jak przebiega badanie spirometryczne?

Badanie spirometryczne jest całkowicie bezbolesne, ale jednocześnie może być uciążliwe. Wynika to z tego, że pacjent musi wykonywać polecenia personelu medycznego w określony sposób, co może być dość męczące.

Samo badanie polega na jak najszybszym wdmuchiwaniu do specjalnego aparatu (spirometru) całego zapasu powietrza znajdującego się w płucach. Pacjent jest przez cały czas motywowany do tego przez personel medyczny, czasami dosadnie (poprzez podnoszenie głosu), jednak ma to na celu skuteczne wykonanie badania i tym samym uzyskanie miarodajnych wyników.

Przed rozpoczęciem badania pacjent wykonuje kilka głębokich wdechów, z których ostatni kończy się przyłożeniem ust do ustnika z rurką podłączoną do aparatu spirometrycznego. Personel medyczny przez cały czas kontroluje poprawność przeprowadzenia badania.

Diagnostyka POChP to nie tylko spirometria

Choć badanie spirometryczne jest najważniejszym etapem diagnozowania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc, to istnieje także szereg innych procedur medycznych, które pozwalają stwierdzić nieprawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego.

POChP jest chorobą ogólnoustrojową, mającą negatywny wpływ na pracę także innych narządów ludzkiego organizmu, w tym serca. Stąd w ramach pogłębionej diagnostyki pacjent może zostać skierowany na takie badania, jak:

• badanie czynnościowe układu oddechowego (nazywane pletyzmografią) – celem tego badania jest określenie całkowitej pojemności płuc, objętości zalegającej oraz wskaźnika FRC (Functional Residual Capacity), który pozwala ocenić czynnościową pojemność zalegającą;
• RTG klatki piersiowej – to badanie obrazowe umożliwia lekarzowi stwierdzenie ewentualnych cech rozdęcia miąższu płuc i obecność pęcherzy rozedmowych, co jest charakterystyczne dla POChP;
• echo serca – badanie pozwalając ocenić wymiary mięśnia sercowego;
• EKG – jeśli badanie wykaże przerost prawej komory serca, to może to mieć związek właśnie z POChP;
• badanie gazometryczne krwi z pulsoksymetrią – dzięki gazometrii możliwe jest oszacowanie wymiany gazowej i równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Z kolei pulsoksymetria pozwala określić procentowe nasycenie krwi tętniczej tlenem;
• ergospirometria – badanie polega na przeprowadzeniu próby wysiłkowej z pomiarem gazów w powietrzu oddechowym oraz 6-minutowym chodem;

Jeśli badania diagnostyczne potwierdzą Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc, to pacjent zostanie poddany odpowiednio dobranemu leczeniu, które może złagodzić objawy tej choroby.

Więcej informacji na temat diagnostyki POChP znajdziesz na stronie internetowej https://oddychajmy.pl.

23. Listopad 2021